Rodzice wychowujący swoje potomstwo poza granicami ojczyzny, stoją przed nie lada wyzwaniem. Piszę ten tekst, żeby zwrócić Państwa uwagę na trud, którego podejmują się tacy rodzice.
Stojąc z boku można by uznać, że jest to świetna prosta sprawa – dziecko dostaje dwa języki obce w prezencie, tak po prostu. Bo mieszka za granicą.
Dopóki nie przeprowadziłam kilkudziesięciu rozmów z rodzicami, wychowującymi swoje dzieci za granicą, też tak myślałam.
Ale jak zwykle, w życiu nic nie przychodzi za darmo – na wszystko trzeba zapracować i tak jest też w tym przypadku.
Nie zdawałam sobie sprawy z tego, że rodzice, którym zależy na przekazaniu swojego ojczystego języka, muszą być bardzo mocno zmotywowani do pracy nad pełną dwujęzycznością swoich dzieci (co oznacza, że oba języki wykształcą się na takim samym poziomie w mowie i piśmie).
W parach polskojęzycznych jest łatwiej, ponieważ w domu mówi się naturalnie po polsku. Jednak z biegiem czasu, gdy dziecko podejmuje się nauki szkolnej w obcym języku, posiada grono znajomych obcojęzycznych, język otoczenia również jest językiem „obcym”, może się stać tak, że dziecko będzie czuło się swobodniej w języku otoczenia.
W rodzinach polskojęzycznych, rodzice pracują nad rozwojem słownictwa, poprawnością mowy, szacunkiem do polskiej kultury i języka. W Monachium działa wiele grup polskojęzycznych dla dzieci już od 3 miesiąca życia. Działają również dwie Szkoły Przedmiotów Ojczystych, które prowadzą naukę dla dzieci od 3 rok życia do Egzaminu Dojrzałości.
Podczas ostatniego rozdania świadectw w polskiej szkole w Monachium, byłam wzruszona tym, ile pracy wkładają uczniowie i rodzice w to, by zachować język ojczysty w pięknym wydaniu – mimo długoletniego zamieszkania za granicą.
Proszę sobie wyobrazić, że Ci nastolatkowie kończący polskie gimnazjum w Monachium, w ciągu tygodnia uczęszczali do swoich niemieckich szkół, a w soboty do szkoły polskiej i tak przez wiele lat!
To jest olbrzymi trud! Wysiłek podejmowany przez młodych ludzi i ich rodziców, którzy niejednokrotnie musieli bardzo mocno motywować swoje dzieci i tłumaczyć po co im ten „polski” właściwie jest potrzebny.
Ktoś może powiedzieć: „Ale po co?”; „Nie zależy mi na tym, aby moje dziecko mówiło po polsku, nie zamierzam wracać do kraju…”; „Polski nie jest przydatny nigdzie poza Polską, niech się angielskiego uczy lepiej…”.
A po to drodzy Państwo, żeby Wasze dziecko bez poczucia winy mogło w przyszłości odpowiedzieć sobie na pytanie kim jest. A nie jest to łatwe zadanie…
W rodzinach dwu lub wielojęzycznych sprawa komplikuje się jeszcze bardziej. Logopedzi zalecają by każde z rodziców mówiło do dziecka we własnym języku i nigdy nie burzyło tego porządku. Zasada jest prosta. Ale proszę spróbować sobie to wyobrazić. Zwykła sytuacja przy stole – mama zwraca się po polsku do dziecka, tata po niemiecku – dziecko odpowiada w dwóch językach. Ciekawie? To codzienność wielu rodzin tutaj. Jest prościej jeśli rodzice znają wzajemnie swoje języki. Jeśli nie, wtedy do tej sytuacji, trzeba dodać czas na przetłumaczenie drugiemu rodzicowi, tego co powiedziało dziecko i co on na to….
I proszę Państwa ludzie robią to !!! Ale w jakim właściwie celu?
Z mojego punktu widzenia jest to niezbędne do rozwoju spójnej tożsamości. Odcinając dzieci od naszego języka ojczystego, odcinamy je od korzeni. Świadomość swoich korzeni, szacunek do pochodzenia, posługiwanie się językiem naszych przodków jest niezbędny do wykształcenia pozytywnego obrazu siebie. Nieznajomość języka swoich rodziców może być trudna ze względów emocjonalnych, wiele osób mimo biegłej znajomości języków obcych zgłasza, że o emocjach, przeżyciach, intymnych sprawach może rozmawiać tylko w języku ojczystym.
Zwracanie się do swojego dziecka w języku ojczystym jest naturalne i na poziomie nieświadomym niesie za sobą przekaz wcześniejszych pokoleń. Proszę pomyśleć o znanych kołysankach, rymowankach, zdrobnieniach, które znają Państwo od dziecka. Gdy śpiewam Polską kołysankę, przypominam sobie siebie, jak byłam małą usypiającą dziewczynką widzącą przez okno księżyc. Śpiewając ją moim dzieciom niewerbalnie przekazuje to wspomnienie.
Znani mi dorośli, których rodzice z różnych przyczyn nie zadbali o rozwój języka polskiego, postrzegają nieznajomość języka polskiego jako bolesny brak. Nie mają możliwości swobodnie poruszać się we własnym kraju (!), mają ograniczone kontakty z krewnymi, nie mogą korzystać z fachowej literatury, śledzić internetowych trendów w dwóch krajach – są ubożsi. Ci zdeterminowani podejmują naukę jako dorośli (współczuję, ze względu na 7 przypadków). Ale podejmują te próby – by pełniej określić siebie, by nie czuć się odciętym od ważnej części siebie.
Podaruj dziecku swój język ojczysty!
Warto!
